W XXI wieku, kiedy to świat jest zglobalizowany, uległy zatarciu granice między państwami. Zatem usługi o charakterze transportowym są dzisiaj świadczone w typowo międzynarodowym środowisku. Wobec tego, szczególnie doniosła jest rola typowych usług spedytorskich. Zapotrzebowanie na nie rośnie przez cały czas.
Nowe podmioty gospodarcze rozpoczynają na rynku swoją działalność związaną właśnie ze świadczeniem usług w takiej postaci. Stąd zasadne jest odpowiedzieć na pytanie, jak od strony prawnej wygląda taka aktywność oraz jak powinna wyglądać poprawnie sporządzona i rzeczywiście korzystna dla obu stron umowa o świadczenie usług spedytorskich? Zacznijmy od tego, czym jest spedycja….
Spedycja – co to właściwie jest?
W najogólniejszym rozumieniu spedycja jest aktywnością człowieka, która sprowadza się do przewożenia różnych towarów. W praktyce jednak jest to bardziej organizowanie tego przewozu. Spedycja w zależności od tego, jaki ma zakres, może przyjmować dwie formy. Pierwsza to spedycja handlowa, czyli wykonywanie przez spedytora aktywności związanych z tym, że od momentu rozpoczęcia świadczenia usług spedycyjnych, przejmuje on prawa własności do towaru i odpowiednio je rozdziela, zarządza nimi.
Jednak w momencie, gdy spedytor wykonuje również inne aktywności, działa jak typowy przewoźnik towaru, mamy do czynienia już z spedycją czynnościową. Większość spedytorów dzisiaj z uwagi na konkurencję w branży świadczy na rzecz swoich Klientów usługi w możliwie najszerszym charakterze. Kluczowe jest też to, iż wielu przewoźników wyróżnia swoją aktywność przez pryzmat środków, za pośrednictwem których realizuje zlecenie.
Tak więc znane są firmy spedycyjne właściwe, czyli świadczące usługę przy pomocy jednego typu środków transportu, ale i firmy spedycyjne intermodalne, które w swojej działalności wykorzystują wiele różnych typów środków komunikacji, np. jednocześnie samochody, samoloty, czy statki.Stronami umowy spedycji są z jednej strony wykonawca usługi spedycyjnej (spedytor), a z drugiej strony podmiot, występujący w roli zleceniodawcy, który wykonanie takiej usługi w firmie spedycyjnej zamawia. Zleceniodawcą może być zarówno osoba fizyczna, jak i prawna.
Spedytor – kto może nim być?
Spedytorem może zostać przedsiębiorstwo, prowadzące działalność odpowiednio zarejestrowaną, zgłoszoną o takim właśnie profilu. Zgodnie z art. 794 Kodeksu Cywilnego przedmiotem umowy spedycji jest ustalenie warunków świadczenia usług spedytorskich.
W umowie tej spedytor przyjmuje na siebie zobowiązanie do tego, że za odpowiednim, ustalonym wynagrodzeniem, odbierze czy dostarczy przesyłkę do właściwego miejsca.
Zwykle również zobowiązuje się także do wykonania innych, tzw. towarzyszących temu czynności. Zatem usługi spedycyjne nie mają jednolitego charakteru, ale przyjmują postać indywidualną, zdeterminowaną charakterem danego zamówienia.